شایعات رعب آور محصول بی اعتمادی به منابع رسمی

طی دو هفته اخیرفضای عمومی در بندرعباس متاثر از داستان های جنایی جعلی چنان رعب و وحشتی ایجاد کرده که در هر تماس تلفنی و رو در رو بلافاصله صحبتها به سمت این داستان ها و توصیه  هایی مبنی بر مراقبت بیشتر زنان و کودکان می رود و برخی صراحتاً می گویند دیگر حتی از تنها ماندن در خانه هم هراس دارند.

این داستان ها که مداوماً با ربط دادن  به مشخصات یک نوع ماشین خاص بدون پلاک، عدد قتل ها را  هم مرتب افزایش می دهد انتشار تعدادی عکس مربوط به قاتل و یا متهمین را هم آغاز کرده در حالی که عصرکنونی منابع خبری رسمی از چنان ارتباط گسترده با مردم و مقامات برخوردارند که به محض وقوع چنین رویدادهایی عکاسان خبری در صحنه وقایع حاضر و به تهیه مستندات می پردازند،

در این دوهفته هیچ یک از داستان ها از سوی هیچ مرجع رسمی خبری تایید و منتشر نشده است.از سوی دیگر فرمانده نیروی انتظامی استان هفته گذشته در نشست  خبری به همین منظور ضمن اطمینان خاطر دادن به مردم و تکذیب اینگونه داستان ها از اراده این  ارگان برای برخورد با شایعه سازان خبرداد.

این  مقام رسمی با اعلام اینکه تنها یک مورد قتل زن گزارش شده اعلام کرد از اول امسال تاکنون شاهدکاهش جرائم بخصوص جرائم خشن در استان بوده ایم.اما هنوز دو روز از انتشار این خبر نگذشته، باز در فضاهای مجازی و در محافل خصوصی طرح داستان پیداشدن 4 جسد زن و دختر بین مردم پخش شد و بار دیگر دلهره ها و  تشویش ها در خانواده ها بیشتر.

علی رغم این که همه این داستان ها در خود ابهام به همراه دارند از جمله اینکه نقل کننده و نام شاهدی که مثلاً اجساد را دیده نوشته نمی شود، یا گفته می شود چهره اجساد از بین رفته است و یا اصلاً کسی خانواده مقتولان فرضی نمی شناسد مردم  همچنان با پیگیری این داستان ها فضای ذهنی خود را مشوش تر می کنند.

حتی شواهد ناقص و بعضاً نشانه هایی هم که در این شایعات طرح می شود مثلاً برگزاری مراسم ختم در فلان مکان از سوی خبرنگاران مورد بازدید قرار می گیرد اما مشخص می شود تنها شایعه بوده تاکنون هیچ مدرک معتبری بدست نیامده است .

اینکه ممکن است عده ای جهت سرگرمی و یا هر علت دیگر آرامش روانی مردمی را نشانه بگیرند و بر شایعات دامن بزنند موردی است که در هر  مقطع و هر مکانی محتمل است اما نکته مهم و پرسشی جدی این است که چرا فضای روانی جامعه تا این حد آمادگی پذیرش و باور این داستان ها را دارد آن هم در شرایطی که فرمانده نیروی انتظامی وقوع یک قتل به وضعیت مبهم را تایید و اعلام کرده به شدت به دنبال عاملان این جنایت است.

به نظر می رسد از دو جنبه می توان به این پرسش پاسخ داد. اول اینکه زمانی که حسی از ناامنی در فضایی شایع می شود ظرفیت آن فضا برای باورکردن داستان های باورنکردنی بیش از هر زمان و مکان دیگرمی شود.

جنبه دوم و مهمتر اینکه سابقه ذهنی مردم  از اطلاع رسانی مقامات رسمی و منابع رسمی در اینگونه موارد سابقه تاخیر و یا انکار است که اکنون علی رغم مستند نبودن داستان ها گرایش بیشتری به باور آن دارد.

به  عبارت دیگر  می توان گفت نوع واکنش های رسمی نسبت به جرم های واقعی اجتماعی در  گذشته به نحوی بوده که انتظار مخاطب برآورده نشده و اطلاعات موردنیاز را از منابع  رسمی اش اخذ نکرده است.به این ترتیب در وضعیتی که اکنون قرار گرفته فعلاً شایعات بی پایه را ترجیح داده است.

این اتفاق که در هر سطح و در هر بخش از جامعه امری محتمل است پیامدی جز این ندارد که در مواقع لزوم و ضروری مخاطب به جای اعتماد به منابع رسمی، به منابع غیررسمی روی می آورد، تداوم چنین روندی زمینه ساز آسیب های زیاد هم برای مردم هم برای برقرارکنندگان امنیت خواهد بود.

منبع : روزنامه صبح ساحل